نوشته های مرتبط
فروش عمده شیره باریجه درجه یک آغاز شده است . شیره باریجه به علت داستن کاربردهای صنعتی و غذایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است .
باریجه چیست ؟
باریجه گیاهی علفی، پایا و بزرگ است که ارتفاع آن تا دو متر هم می رسد.
ریشه قاسنی غده ای و حجیم است و پوست ریشه قهوه ای رنگ و ضخامت آن یک تا سه میلی متر است.
ساقه آن ضخیم و طویل، قطر بخش میانی ساقه ۱۵ میلی یا بیشتر و تو پر است.
برگ های قاعده ای به ابعاد ۲۰×۳۰ سانتی متر، قطعات انتهای برگ ها تقریباً ۱×۵/۱ میلی متر، با بریدگی شانه ای هستند.
برگ ها پوشیده از تارهایی ریز و کوتاهند و به همین علت به رنگ سبز مایل به خاکستری به نظر می رسند.
گل های این گیاه زرد رنگ است و به صورت خوشه ای مرکب چتری در طول ساقه می رویند.
دمگل ها باز، تعداد انشعاب چترک در حالت میوه ۲۰ – ۱۰ عدد، گلبرگ ها تقریباً به طول ۵/۱ میلی متر که زرد رنگ هستند.
بذرها بیضوی کشیده با طول ۵/۱ تا ۲ برابر عرض دانه، به رنگ زرد روشن که در قسمت میانی به رنگ قهوه ای روشن است،
بذور سبک، در قسمت داخلی کمی فرو رفته و در قسمت پشتی دارای ۴ تا ۵ نوار طولی کمی برجسته است.
باریجه توده ای و حجیم که از تجمع قطعات اشکی نا منظم واقع در یک قسمت بی شکل و خمیری تشکیل می شود،
به صورت قطعاتی به ابعاد مختلف و نا منظم در معرض استفاده قرار می گیرد.
رنگ این نوع متفاوت ولی غالباً مایل به سبز، قهوه ای، سبز مایل به زرد یا تیره است.
در داخل آن ناخالصی های مختلف نظیر ریزه های خاک، خرده های ساقه، برگ و دمبرگ گیاه دیده می شود.
باریجه نرم را باریجه عسلی می گویند .
شیرابه ای غلیظ شبیه عسل با بوی تند و نافذ و به رنگ قهوه ای تیره می باشد.
و در اثر برش طولی یا برش عرضی قسمت یقه گیاه به خارج ترشح می شود.
و واجد ۲۵ تا ۳۰ درصد اسانس می باشد.
باریجه عسلی را از پالایش باریجه توده ای نیز بدست می آورند.
مصرف غذایی باریجه
امروزه باریجه بیشتر بعنوان طعم دهنده در محصولات غذایی :
مانند نوشابه های غیر الکلی و فرآورده های گوشتی و یا معطر کننده مصرف دارد.
بنابر اعتقاد دامداران مصرف بوتۀ باریجه بوسیله حیوانات اهلی در تولید شیر آن ها مؤثر است لذا در افزایش شیر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
کار برد بهداشتی و آرایشی
باریجه در تهیه عطر و ادکلن مصرف فراوانی در کشورهای مختلف جهان دارد.
باریجه یک ماده مهم در تثبیت عطرها است و در فرآورده های آرایشی و بهداشتی نیز مورد مصرف می باشد.
مصارف صنعتی باریجه در تهیه نوعی چسب مخصوص (چسب الماس) است.
نحوه و میزان مصرف
مقدار مصرف باریجه ۳ گرم در روز و برای دفع سموم کشنده تا ۱۵ گرم است .
که غالبا به طرق مختلف مصرف می شود:
- مصرف آن با عسل کمک کننده خرد کردن و دفع سنگ کلیه و مثانه و تسهیل زایمان سودمند است.
- اگر مخلوط با سرکه رقیق مصرف شود برای خارج کردن جنین مرده نافع است .
- اگر با آب مصرف شود برای رفع سوزش مجاری ادراری و درمان بواسیر مفید است.
احتیاط و هشدار
- برای مصرف خوراکی بهتر است در روغن بادام حل شود.
- اگر از نوع توده ای یا نا مرغوب مصرف می شود باید قبلا با آب جوش باز شود و با صاف کردن مواد اضافی جدا شوند.
- باریجه خیلی گرم و خشک است و لذا برای اشخاص گرم مزاج مضر است و در فصول و مناطق گرم تجویز نمی شود.
- در صورت ضرورت در مصرف در زمان های گرم و افراد گرم مزاج باید با روغن بنفشه و کافور مصرف شود.
استفاده باریجه در پزشکی
باریجه دارای طبع خیلی گرم و خشک است . برای موارد زیر مفید است.
- اثر ملین
- گرم کننده
- محلل گاز
- نفخ
- تنگی نفس
- سرفه کهنه
- نرم کردن سینه
- مقوی معده
- ضد تشنج
- ضد نزله
بتریجه به همراه انغوزه به عنوان درمان اختلال عصبی مصرف می شود.
آثار فارماکولوژیکی
باریجه بیشتر مصرف صنعتی دارد و روی آثار فارماکولوژیک آن کمتر مطالعه شده است.
یک مورد تحقیق که بر روی موش انجام داده شده است .
باعث کاهش فشار سرخرگی و افزایش ادرار در موش گردیده است.
و همچنین ترکیبات شیمیایی که دارد آثار ضد دردی، ضد باکتری و ضد قارچی عصاره های خشک شده هیدرو الکلی .
حاصل از اندام هوایی، ریشه، باریجه اشکی و عسلی مورد مطالعه قرار گرفته است.
که در مقایسه با مرفین اثر ضد دردی ریشه و اندام هوایی آن بیشتر .
نوع اشکی معادل نوع عسلی و کمتر از مرفین گزارش شده است.
همچنین در مقایسه با لیستاتین اثرات ضد قارچی مشابهی مشاهده شده است.
عصاره های آبی، هیدرو الکلی و کلروفرمی برای نگهداری امولسیون ها ،
برای مدت ۶ ماه بدون تغییر فیزیکی و اختصاصات ظاهری مؤثر بودند.
زمان و روش جمع آوری باریجه
با توجه به این که گیاه مونوکارپ می باشد باریجه اشکی در سال آخر رویش که ساقه ایجاد می شود بدست می آید .
به منظور جمع آوری باریجه عسلی برش عرضی یا طولی ریشه گیاهان از اواخر خرداد ماه بمدت ۲ ماه بر حسب شرایط اقلیمی مناطق مختلف انجام می شود.
بوته باریجه در سن ۶ تا ۷ سالگی در پی بارندگی زمستانی قابل توجه، رشد و نمو مناسبی خواهد داشت و در بهار ساقه های هوایی گل دهنده تولید می کند .
در این صورت با تراوش شیرابه به صورت طبیعی یا با ایجاد خراش بر روی ساقه آن امکان بهره برداری باریجه اشکی فراهم می شود.
در برداشت باریجه عسلی یا باریجه نرم ابتدا خاک پای بوته های سه ساله به بالا کنار زده می شود.
بعد از تمیز کردن یقه گیاه روی سطح جانبی ریشه برش عرضی ایجاد می کنند، برای حفاظت از باران و تابش نور خورشید روی آن سایه بان ایجاد می کنند.
روش دیگر که به روش اقلیدی یا شیرازی معروف است، برداشت لایه ای از سطح جانبی به صورت برش طولی می باشد.
در هر حال باید دقت شود تا لایه زاینده باریجه در محور میانی گیاه از بین نرود و حداکثر سه برش کاملاً رعایت شود.
قطر ریشه مترشحه بعد از یک هفته با برداشت شیرابه باریجه از هر بوته ۵۰ تا ۱۵۰ گرم متغیر است.
بطور متوسط تولید باریجه در هر هکتار بالغ بر ۱۸ کیلو گرم برآورد می شود.
مناطق رویش باریجه
این گیاه در مناطق کوهستانی مرکزی و شمال شرق ایران می‌روید.
گیاه باریجه عموماً در کوهستان ها و در ارتفاعات بالای ۲۰۰۰ متر به ویژه مناطق :
زنجان، تهران (شهرستانک) دماوند، ارتفاعات کرمانشاه و چهارمحال و بختیاری رویش دارد.
ترکیبات شیمیایی
مهم ترین محصول گیاه باریجه الئو گم رزین است که از اسانس، رزین و صمغ تشکیل شده است.
این ماده دارای ۵ تا ۳۰ در صد اسانس، ۵۰ تا ۷۰ در صد رزین، ۲۰ تا ۴۰ در صد مواد صمغی، ۱ تا ۱۰ در صد رطوبت ومواد معدنی است.
اسانس باریجه حاوی مواد مانند بتا پینن۵، الفا پینن، دلتا تری کارن۶، میرسن۷ و لیمونن است.
هم چنین الکل های ترپنی مانند لینالول۸، ترپینول، بورنئول۹ و استات های آن ها است.
مهم ترین مواد از گروه سزکوئی ترپن باریجه شامل:
- کادی نن،
- گئول۱۰،
- گالبانول ۱۱
- مشتقات اودسمول است.
- ازولن ها،
- استرهای تیول،
- پیرازین ها
- ان دکا تیئن
- . استرهای تیول
- پیرازین ها
